Mózg potrafi płatać figle. Istnieje wiele udokumentowanych przypadków dziwnych urojeń i zaburzeń neurologicznych, które sprawiają, że zaczynamy sobie zdawać sprawę ze złożoności tego organu. W powszechnym mniemaniu halucynacje są tylko przypadkowymi obrazami, których doświadczają chorzy psychicznie albo pod wpływem narkotyków, a urojenia są tylko myślami, które pojawiają się bez żadnego określonego celu.

I chociaż faktycznie podłoże wielu zaburzeń pozostaje nieznane, to w pewnych przypadkach pobudzenie konkretnego szlaku w mózgu może wywołać określony obraz lub urojenie. Sprowadza się to do tego, że różne osoby mogą doświadczyć tej samej halucynacji. Przyjrzyjmy się siedmiu dziwnym halucynacjom, które naukowcom udało się zbadać i wyjaśnić ich przyczyny.

1. Zespół Alicji w Krainie Czarów

Charakteryzuje się dziwnym i zniekształconym postrzeganiem czasu i przestrzeni, podobnym do tego jaki przeżywała główna bohaterka powieści Lewisa Carrolla. Pacjenci cierpiący na Zespół Alicji w Krainie Czarów widzą przedmioty lub części własnego ciała jako znacznie mniejsze lub większe od ich rzeczywistego rozmiaru, a niekiedy są również w zniekształcone lub w zmienionej formie.

Ten rzadki zespół powodowany jest najprawdopodobniej przez infekcje wirusowe, padaczkę, migrenowe bóle głowy oraz guzy mózgu. Badania sugerują również, że halucynacje mogą być wywoływane zaburzeniami aktywności w częściach kory wzrokowej, które zajmują się obróbką informacji na temat kształtu i rozmiaru obiektów. Istnieje podejrzenie, że sam Lewis Carroll doświadczył tych halucynacji podczas bólów migrenowych i użył ich jako inspiracji do napisania opowieści o dziwnym śnie Alicji.

2. Zespół Cotarda

U podłoża tej rzadkiej choroby psychicznej leży złudzenie bycia martwym, umierającym lub pozbawionym narządów wewnętrznych. Francuski neurolog Jules Cotard po raz pierwszy opisał ten stan w 1880 roku u swojej pacjentki, która miała również depresję oraz objawy psychozy. Kobieta była przekonana, że nie ma mózgu lub jelit i nie musi jeść, przez co szybko zmarła z głodu.

Inne przypadki Zespołu Cotarda zostały wykryte u osób z wieloma różnymi zaburzeniami psychicznymi i neurologicznymi, wliczając w to schizofrenię, urazowe uszkodzenie mózgu i stwardnienie rozsiane. Nie tak dawno badacze opisali Zespół Cotarda u wcześniej zdrowej, 73-letniej kobiety, która pojawiła się na pogotowiu twierdząc, że umiera i idzie do piekła. Ostatecznie lekarze wykryli w mózgu pacjentki krwawienie wywołane udarem. Po leczeniu szpitalnym Zespół Cotarda ustąpił w ciągu tygodnia.

3. Zespół Charlesa Bonneta

Wśród ludzi, którzy stracili wzrok, może się rozwinąć przypadłość wywołująca żywe i złożone halucynacje rzeczy, których nie ma. Przed oczami zazwyczaj pojawiają się ludzkie twarze, bajki, kolorowe wzory i obiekty. Uważa się, że Zespół Charlesa Bonneta występuje, ponieważ mózg przestając otrzymywać informacje z oka lub części siatkówki, zaczyna stwarzać własne „zmyślone” obrazy by wypełnić powstałą lukę. Według badań przypadłość ta dotyka od 10% do 40% osób starszych, którzy doświadczyli znacznej utraty wzroku.

4. Likantropia kliniczna

Rzadka, choć udokumentowana choroba zaobserwowana przez psychiatrów, w której pacjentom wydaje się, że przekształcają się w wilki lub inne zwierzęta. Zaczynają inaczej postrzegać swoje ciało i są przekonani, że rośnie im futro, zęby stają się ostrzejsze i rosną wilcze pazury. Zamiast wilków występowały również inne zwierzęta, takie jak psy, świnie, żaby i węże.

Te urojeniowe przekonania zazwyczaj występują wraz z innym zaburzeniem – schizofrenią, chorobą afektywną dwubiegunową lub ciężką depresją.

5. Zespół Capgrasa

Pacjenci dotknięci tym zespołem wierzą, że jakiś oszust zastąpił bliską im osobę, najczęściej przyjaciela lub małżonka. Urojenie idzie w parze ze schizofrenią, chorobą Alzheimera, Parkinsona, demencją i uszkodzeniami mózgu. Jedno z przeprowadzonych badań obrazowych mózgu sugeruje, że Zespół Capgrasa może obejmować zmniejszoną aktywność neuronową w obszarze mózgu, który przetwarza informacje o twarzach i reakcjach emocjonalnych innych osób.

6. Zespół Otella

Nazwa wzięła się nie od żadnego słynnego lekarza, lecz od postaci z powieści Szekspira. Przypadłość ta polega na paranoicznym przekonaniu, że partner chorego zdradza go i oszukuje. Wiąże się to z silną obsesją i może prowadzić do agresji i przemocy. W niedawnym przypadku lekarze opisali 46-letniego żonatego mężczyznę z Burkina Faso, który po udarze mózgu miał sparaliżowaną połowę ciała i utracił umiejętność komunikowania się z innymi. Stopniowo odzyskał pełną sprawność ruchową i językową, ale wytworzyło się w nim trwałe urojenie zazdrości i agresji wobec żony, oskarżając ją o zdradę z nieidentyfikowanym mężczyzną.

7. Zespół Ekboma

Zwany inaczej halucynozą pasożytniczą. Osoby cierpiące na tę rzadką chorobę są głęboko przekonane, że pod skórą mają pełzające robale i skarżą się na uczucie swędzenia oraz ugryzienia, których tak naprawdę nie ma. Czasem w skrajnych sytuacjach w celu pozbycia się pasożytów mogą zrobić sobie krzywdę, a spowodowane rany mogą prowadzić do ran i prawdziwych zakażeń. Póki co przyczyna tych urojeń jest nieznana, ale badania powiązują chorobę ze zmianami strukturalnymi mózgu. Poprawa stanu pacjentów następuje po terapii lekami przeciwpsychotycznmi.

Źródło: livescience.com