Filmy z tych kategorii czasem postrzega się jako dzieła gorszego sortu. Nie wiedzieć czemu przedstawianie rzeczywistości taką, jaka jest, zwięzłość fabuły czy możliwość nieograniczonego puszczania wodzy fantazji zamiast być uznanymi za atuty, są spychane na margines sztuki filmowej.

Pełnometrażowe filmy dokumentalne i krótkometrażowe animacje można obejrzeć poniżej (tudzież po kliknięciu w obrazek), natomiast pozostałe zostały opatrzone trailerami. Jutro, a właściwie to już dziś, tradycyjnie będzie można na Wykrzykniku znaleźć relację na żywo, zarówno w formie tekstowej, jak i pod postacią wskazówek dotyczących tego gdzie szukać bardziej tradycyjnie rozumianej transmisji. Do omówienia zostały jeszcze kategorie aktorskie i producenckie, co również nastąpi jutro. Czyli dziś.

Najlepszy Film Dokumentalny

„Amy” – Asif Kapadia i James Gay-Rees

Chciałoby się powiedzieć „koń jaki jest, każdy widzi”, ale film ten pokazuje, że Amy Winehouse nie do końca była taka, jaką widział ją świat. Od jej śmierci minie w tym roku już 5 lat i mimo wszystko pamięć o piosenkarce zaczyna się zacierać (tzn. nie tak, że zupełnie nikt nie będzie jej kojarzyć, ale raczej nie będzie wspominana jak choćby Kurt Cobain – prędzej jak Janis Joplin).

„W krainie karteli” – Matthew Heineman i Tom Yellin

Po obu stronach amerykańsko-meksykańskiej granicy dwie grupy samozwańczej straży obywatelskiej walczą z meksykańskimi kartelami narkotykowymi. W Arizonie weteran Tim „Nailer” Foley dowodzi paramilitarną grupą „Arizona Border Recon”, podczas gdy w meksykańskim stanie Michoacán społeczeństwo organizuje się pod wodzą lekarza, Jose Mirelesa, by przeciwstawić się gangowi „Templariuszy”.

„Scena ciszy” – Joshua Oppenheimer i Signe Byrge Sørensen

Indonezyjski optometrysta nigdy nie miał okazji poznać swojego brata, zamordowanego podczas ludobójstwa w latach 1965-66. Film pokazuje konfrontację mężczyzny ze sprawcami, których tożsamość poznał dzięki nominowanemu trzy lata temu dokumentowi „Scena zbrodni”, nakręconemu przez tych samych twórców.

„What Happened, Miss Simone?” – Liz Garbus, Amy Hobby i Justin Wilkes

Oprócz bycia gwiazdą muzyki, Nina Simone działała też na rzecz praw obywatelskich. Jako że jej piosenki często miały określone zabarwienie polityczne, piosenkarka miewała problemy tak ze współpracownikami, jak i z rodziną i najbliższymi (choć to akurat głównie przez jej temperament). W latach 70. Simone opuściła Stany Zjednoczone na dobre i osiedliła się we Francji.

„Winter on Fire” – Evgeny Afineevsky i Den Tolmor

Film o wydarzeniach z kijowskiego Euromajdanu. Opis może i byłby dłuższy, ale przecież „koń jaki jest,…”.

Najlepszy Krótkometrażowy Film Dokumentalny

„Body Team 12” – David Darg i Bryn Mooser

W stolicy Liberii, Monrovii, Garmai Sumo jest jedyną kobietą należącą do zespołu „Body Team 12”, zajmującego się utylizacją ciał ofiar epidemii wirusa Ebola. Często spotyka się z nieufnością ludzi, ale nie wpływa to na jej determinację.

„Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah” – Adam Benzine

Trzydzieści lat po nakręceniu dokumentu „Shoah”, jego twórca Claude Lanzmann opowiada o trudnościach, jakie napotkał podczas 12 lat realizacji filmu. Filmowiec wspomina też swoją znajomość z Simone de Beauvoir i przyjaźń z Jeanem-Paulem Sartre’em oraz młodość spędzoną we francuskim ruchu oporu podczas II wojny światowej.

„A Girl in the River: The Price of Forgiveness” – Sharmeen Obaid-Chinoy

Co roku w Pakistanie ponad tysiąc kobiet pada ofiarą motywowanych religijnie zabójstw honorowych. Film opowiada o osiemnastoletniej Sabie, która zakochała się i uciekła przed rodziną, ratując swoje życie.

„Chau, Beyond the Lines” – Courtney Marsh i Jerry Franck

Chau jest wietnamskim nastolatkiem, żyjącym w ośrodku dla dzieci z wadami wrodzonymi powstałymi na skutek działania herbicydu Agent Orange. Chłopiec chciałby zostać artystą oraz projektantem mody i choć często słyszy, że jego marzenia są nierealne, jest zdeterminowany by je spełnić.

„Last Day of Freedom” – Dee Hibbert-Jones i Nomi Talisman

Bill Babbitt zawsze był zwolennikiem kary śmierci, jednak pewnego dnia, za sprawą swojego brata musiał stanąć przed wyborem, czy postąpić zgodnie z prawem i własnymi przekonaniami, czy też chronić rodzinę. Trailer z gatunku tych, które nic nie mówią o filmie.

Najlepszy krótkometrażowy film aktorski

„Ave Maria” – Eric Dupont i Basil Khalil

Spokojne życie pięciu zakonnic żyjących na Zachodnim Brzegu Jordanu zostaje zakłócone gdy pod ich klasztorem psuje się auto izraelskiej rodziny. Z powodu szabatu przybysze nie mogą skorzystać z telefonu i są zmuszeni prosić o pomoc zakonnice, które obowiązuje klauzula milczenia.

„Day One” – Henry Hughes

Będąca świeżo po rozwodzie Amerykanka afgańskiego pochodzenia zaciąga się do armii i w charakterze tłumacza zostaje wysłana do Afganistanu. Podczas misji towarzyszy oddziałowi tropiącemu zamachowca, a także musi stawić czoła różnicom kulturowym gdy pomaga odebrać poród.

„Alles wird gut” – Patrick Vollrath

Rozwodnik Michael jak co weekend zabiera do siebie córkę Leę. Z pozoru to kolejna zwyczajna wizyta u ojca, jednak wkrótce dziewczynka zdaje sobie sprawę, że tym razem będzie inaczej. Opis cholernie niepokojący, zwłaszcza, że to film produkcji austriackiej :P

„Shok” – Jamie Donoughue

W 1998 roku w Kosowie dwóch chłopców wiodło normalne życie, jednak gdy wybucha wojna, ich codzienność wypełniona zostaje przemocą i strachem. Wybory, których będą zmuszeni dokonywać, zagrożą nie tylko ich przyjaźni, ale także życiu.

„Stutterer” – Benjamin Cleary i Serena Armitage

Dla samotnego typografa internetowe znajomości są substytutem kontaktów między ludzkich. Dzięki temu nie musi ujawniać swojej wady wymowy, przez którą izoluje się od społeczeństwa. Pewnego razu otrzymuje propozycję spotkania się „w realu”.

Najlepszy krótkometrażowy film animowany

„Niedźwiedzia opowieść” – Pato Escala Pierart i Gabriel Osorio Vargas

Stary, melancholijny niedźwiedź codziennie wychodzi na ulicę ze skonstruowaną przez siebie mechaniczną dioramą. Po wrzuceniu monety przechodnie mogą dzięki wynalazkowi obejrzeć historię cyrkowego niedźwiedzia, który stęsknił się za rodziną i planuje ucieczkę. Świetna fabuła, świetne wykonanie.

„Nie możemy żyć bez kosmosu” – Konstantin Bronzit

Dwóch najlepszych przyjaciół od dziecka chciało być kosmonautami. Razem przetrwali rygorystyczny trening i dokonali wielu poświęceń by osiągnąć swój cel. Nieco prymitywna kreska, ale film całkiem ok.

„Sanjay’s Super Team” – Nicole Paradis Grindle i Sanjay Patel

Tylko trailer. Młody Sanjay, urodzony w Ameryce syn indyjskich imigrantów, ma obsesję na punkcie telewizji, kreskówek i superbohaterów. Nie jest przy tym zbyt chętnych do wspólnych modlitw z ojcem, ale wkrótce wyobraźnia pomaga mu spojrzeć na religię z innej perspektywy.

„World of Tomorrow” – Don Hertzfeldt

Mała Emily zostaje zabrana w fantastyczną podróż podczas której poznaje swoją daleką przyszłość oraz przeznaczenie ludzkości. Cóż, nie ten poziom abstrakcji – treść ciekawa, ale forma odrzuca.

„Prologue” – Imogen Sutton i Richard Williams

2400 lat temu czterech wojowników – dwóch Spartan i dwóch Ateńczyków – walczy na śmierć i życie, a ich zmagania obserwowane są przez małą dziewczynkę, która następnie, wstrząsnięta widokiem, biegnie do babci. Niestety tego filmu nie udało się odnaleźć w przepastnych czeluściach Internetu.

Najlepszy długometrażowy film animowany

„W głowie się nie mieści” – Pete Docter i Jonas Rivera

Bezsprzecznie najlepsza animacja ubiegłego roku i główny faworyt do statuetki w tej kategorii. Opowiada o 11-letniej Riley, która wraz z rodzicami przeprowadza się do nowego miasta. Życiem dziewczynki kieruje pięć emocji – Radość, Smutek Strach, Gniew i Odraza. Gdy dwie pierwsze przez przypadek zmuszone są do wędrówki przez umysł Riley, pozostałe próbują utrzymać jej zachowanie w normie.

„Baranek Shaun” – Mark Burton i Richard Starzak

Shaun wraz z przyjaciółmi ucieka z farmy i wyrusza w niebezpieczną podróż do wielkiego miasta. Film jest pełnometrażową wersją przygód baranka znanego z serialu pod tym samym tytułem. Jednak jego postać po raz pierwszy pojawiła się w krótkometrażowej animacji „Wallace & Gromit: Golenie Owiec”, która w 1996 roku zdobyła Oscara.

„Anomalisa” – Charlie Kaufman, Duke Johnson, i Rosa Tran

Michael Stone, mówca motywacyjne w średnim wieku, przeżywa właśnie kryzys egzystencjalny. Gdy podczas podróży do Cincinnati poznaje kobietę, która skłania go do zrewidowania poglądów na świat.

„Marnie. Przyjaciółka ze snów” – Hiromasa Yonebayashi i Yoshiaki Nishimura

Po tym jak młoda Anna zamieszkuje u krewnych na Hokkaido, gdzie spędza czas na rysowaniu i poznawaniu okolicy. Dziewczyna zaprzyjaźnia się z tajemniczą blondwłosy Marnie, która mieszka w odizolowanej od świata posiadłości. Wraz z zacieśnianiem się znajomości, Anna coraz bardziej chce odkryć sekrety przyjaciółki.

„Chłopiec i świat” – Alê Abreu

Mimo biedy, młody Cuca cieszy się życiem, do czasu gdy pewnego dnia jego ojciec wsiada do pociągu i nie wraca. W trakcie poszukiwań, chłopiec poznaje wielu niezwykłych ludzi i dociera do miejsc, których dotąd nie widział.